Winnaars Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2014

Niels Broszat (1980) kiest een kunstvorm die vreemd is in het Westen. Iconen zijn geen verbeeldingen van de werkelijkheid, maar een symbool voor het goddelijke. Bij Broszat worden de iconen verwrongen beelden. Mooi en afgrijselijk tegelijkertijd. De kleuren vloeken en de figuren zijn vervormd tot monsterlijke proporties. Zo ontstaan intrigerende beelden, complex en van een onverwachte rijkdom.

Broszat is gefascineerd door het contrast tussen de vrijheid die hij ervaart in dit oude medium en de strikte regels die ermee samenhangen. Hij laat kleuren en vormen ontsporen, maar zet zich ook als een monnik aan het werk om de icoonkunst zo getrouw mogelijk te volgen in de ambachtelijkheid. Hij zet het paneel zelf in elkaar en voegt een lakzegel toe aan de achterzijde. Broszat laveert tussen eigentijds en historisch.

In zijn schilderijen gebruikt Koen Doodeman (1987) meerdere patronen die hij over elkaar legt. Het gevaar louter decoratief te worden, weet hij knap te voorkomen. Daardoor laveren zijn werken tussen abstract en herkenbaar, expressief en decoratief. De plooien in het beeld zien we de laatste tijd vaker toegepast worden. Maar Doodeman volgt geen modieuze trend. De vouwen zijn geen illusionistisch trucje, maar een bepalend beeldelement dat juist voorkomt dat de decoratie de overhand krijgt. In plaats daarvan weet hij autonome beelden te scheppen met een grote tactiele kracht. Daarmee toont hij zich een waar kunstenaar die de metier van het schilderen doorziet.

Het werk van Bob Eikelboom (1991) getuigt van lef. Het is origineel, speels en enigszins spottend. Met de branie die past bij zijn leeftijd gaat hij een strijd aan met de grenzen van de schilderkunst. Hij onderzoekt de werking van het platte vlak. Zijn kleurrijke werken refereren aan de Pop Art. Hij verwerkt details uit beroemde schilderijen, van bijvoorbeeld Henri Matisse en Tom Wesselmann, tot magneetstrips. Deze magneten kunnen op een kleurrijke ondergrond worden geplakt. Daarmee daagt hij de toeschouwer uit tot participatie. En stelt hij de vraag wanneer een werk af is  en wie als maker beschouwd kan worden.

Jessica Skowroneck (1989) maakt stoer werk dat een grote mate van vrijheid ademt. Pure schilderkunst waarin het gaat om beweging, licht en kleur. Ze weet met weinig middelen een krachtig effect te bereiken. Het is werk dat aandacht verdient. Op het eerste gezicht lijkt het alsof de kunstenaar maar wat kliedert. Maar bij langdurige beschouwing groeit het werk meer en meer. Skowroneck bewandelt een smalle scheidslijn tussen vrijheid in schilderen en vrije penseelstreken. Het werk toont in zijn vrijheid een mate van beheersing die past bij een kunstenaar die durft te vertrouwen op haar intuïtie.  Waardoor een haast ongrijpbaar schilderij ontstaat.