Winnaars Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2015

In het werk van Koria (1988) komen culturen samen, zowel in beeld als in techniek. De actuele conflicten in het Midden-Oosten zijn belangrijke factoren binnen het werk. Vorm en inhoud gaan daarbij een dialoog aan, zoals in de fragmentatie van het beeld. De leesrichting in Koria’s tegeltableau loopt van rechts naar links, van een geheel gebouw naar een detail, van donker naar licht, tot het punt waar inhoud en materiaal één worden. De kalligrafie, in Arabische landen vaak nog steeds een hoogtepunt binnen de kunst, wordt in West-Europa toch voornamelijk als couleur locale gezien. Koria manipuleert die westerse kijker. Hij gebruikt het westerse alfabet en lijkt ook te verwijzen naar de captcha encryptie van internet.

Krijnen (1983) toont de kracht van het wit en de durf om verschillende stadia van het ontstaansproces fysiek aanwezig te laten zijn. Dat zoekende aspect maakt dit werk aangenaam. Het is alsof we de kunstenaar op zijn vingers kunnen kijken tijdens het maakproces. Daarbij is hij schatplichtig aan oudere kunstenaars als David Hockney of Emo Verkerk. Niet voor niets is het werk sterk tekenachtig van karakter en kan het worden gezien als een versmelting van teken- en schilderkunst. Krijnen bezit de kwaliteit om met een enkele lijn iets neer te zetten. Bovendien laat hij het onderwerp knap van schaal verspringen, waardoor er een spanning in het werk komt.

Lahuis (1986) gebruikt fotoreproducties, maar hij maakt het beeld omfloerst door de glasplaat af te dekken met papier en bijenwas. Het verhullen van het beeld laat de toeschouwer achter in verwarring, is het beeld geschilderd of toch een foto? Lahuis speelt met de materialiteit van het beeld. Door het te verdoezelen lost de voorstelling bijna op in een immateriële blur. Het gaat Lahuis echter niet om enkel een atypische behandeling van wat een schilderij kan worden genoemd, maar om het onderzoek naar de betekenis van het beeld. Door te verhullen onderstreept hij de inwisselbaarheid van het beeld in onze huidige westerse cultuur.

Op een haast achteloze manier lijkt Toni (1984) zijn doeken te hebben gemaakt. Het resultaat is lichtvoetig te noemen. Duidelijk is er affiniteit waarneembaar met pop art, met Henri Matisse. Maar Toni komt ver voorbij enkel refereren aan illustere voorgangers. Zo heeft de sjabloonachtige opbouw van de compositie een grote mate van aantrekkelijkheid die laveert tussen knap en knullig, tussen figuratief en abstract. Toni speelt met kleur, met grafische kwaliteiten en met een coulisse-werking, waardoor het geheel een decorachtig effect krijgt. En net als bij een theaterdecor wordt de toeschouwer zo een andere werkelijkheid binnengeleid.