Winnaars Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2016

De inzending van Kok (1985) verraste de jury. Door zijn opleiding in Antwerpen was zijn werk nog onbekend. De schilderijen van Kok gaan over schilderkunst en getuigen van durf, zelfvertrouwen en gevoel voor humor. De werken zijn qua formaat en onderwerp bescheiden te noemen. Juist hieruit spreekt een volwassen kracht: hij verliest zich niet in overambitieus spierballenvertoon. Met komische blik reflecteert Kok op de kunstgeschiedenis met haar verschillende stromingen. Hij citeert in penseelvoering veelvuldig uit het rijke stilistische repertoire van de kunstgeschiedenis. Bovendien brengt hij dit op intelligente manier samen met de huidige digitale beeldcultuur.

Ritterbex (1985) heeft de afgelopen vier edities van de Koninklijke Prijs ingezonden en ieder jaar zag de jury haar groeien. De onderwerpen zijn klassiek qua thematiek, maar ook eigentijds, vaak met de kunstenaar zelf in een hoofdrol. Haar recente verblijf in het Midden-Oosten heeft duidelijk sporen nagelaten, zowel in thematiek als in kunsthistorische verwijzing. En om maar eens een cliché te gebruiken, de kleurrijke schilderijen lijken gemaakt voor de kleurrijke Arabische wereld.
In de schilderijen van Ritterbex gebeurt veel tegelijkertijd; als bij een puzzel laat ze de verschillende elementen samenvallen. Toch houdt ze de compositie in de hand. Het is een goed teken dat ze dat aankan. Er spreekt concentratie uit de steeds complexer wordende schilderijen.

Pratts (1987) inzending getuigt van visie. Zijn driedimensionale werken zijn opgebouwd uit onder andere siliconen, epoxy en styrofoam. Toch zijn ze door hun kleurrijke oppervlak schilderkunstig te noemen. De viezige combinatie van materiaal en kleur is ronduit lekker en refereert aan Bad Painting. Bovendien zijn de objecten niet anders dan in een kunsthistorische context te zien. Met een oor (Vincent van Gogh) en een urinoir (Marcel Duchamp) presenteert Pratt zich met misschien wel twee van de meest spraakmakende ‘objecten’ uit de moderne kunstgeschiedenis. De jury waardeert die lef en de kennis die daaruit spreken.

In onze samenleving én in kunst spelen symbolen een grote rol. Samiee (1988) bevraagt die symbolen in zijn schilderijen. Hij biedt bovendien een alternatief voor de eurocentrische blik op de wereld. Het Perzische literair-humanistische perspectief voert hij op, niet als vervanging, maar als toevoeging aan het visuele humanisme van de Nederlandse kunst. En zo neemt hij krachtig stelling in de storm van symbolen en opinies, identiteiten en herinneringen die onze huidige wereld zo in verwarring brengt. Zijn werk toont een kunstenaar die in beheersing de grenzen kan tarten. De decoratieve kracht die soms aanschurkt tegen de kitsch, de afwisseling in thematiek tussen loodzwaar en relativerend, ze tonen ons een kunstenaar die meerdere registers kan bespelen.