In de Boeien

Onder in het stadhuis bevonden zich de Boeien. In dat cellencomplex werden misdadigers en vooral veel kleine criminelen opgesloten tot de dag van hun strafvoltrekking. Rond het midden van de achttiende eeuw wemelde het in Amsterdam van de bedelaars. Arme sloebers kwamen hun geluk beproeven in de nog altijd welvarende stad. Het was onder bepaalde voorwaarden toegestaan te ‘collecteren’, maar veel bedelaars hadden niet de juiste papieren of gedroegen zich onbeschoft. Eenmaal betrapt werden zij direct in de boeien geslagen, verhoord en veroordeeld.

Berend Veltbos

In 1741 werd de Duitse bedelaar Berend Veltbos opgepakt. Zijn collectebrief uit het bisdom Osnabrück vermeldt, dat hij mocht collecteren voor de herbouw van zijn afgebrande boerderij. Die brief toonde hij als garantie van zijn eerlijkheid wanneer hij om geld vroeg. Elke gift staat genoteerd in zijn collecteboekje. Veltbos werd niet gearresteerd wegens wangedrag, maar omdat hij zijn collectebrief had vervalst. Na zijn verhoor werd hij voor altijd uit de stad verbannen, de meest gangbare straf.

Jan Baptist Fontange

Jan Baptist Fontange kwam uit Genua, een buitenlander net als talloze andere bedelaars. Hij deed zich voor als slaaf uit Turkije, met een slavenketting om zijn nek en een lamme hand. ‘Turkse’ kapers - uit Turkije en Noord-Afrika - namen in deze periode inderdaad Europese zeelui gevangen, om ze als slaaf te verkopen. Een lucratief verhaal voor een beroepsbedelaar. Maar Fontange wàs helemaal niet lam en zijn papieren waren ook nog vervalst. Ook hij werd verbannen.

Ontdek het verhaal van 'In de Boeien' en nog 4 andere verhalen van onbekende mensen die een onuitwisbaar stempel op het gebouw aan de Dam achterlieten. Deze zomer te zien in het Amsterdamse Paleis van 16 juni t/m 16 september, dagelijks van 10.00-17.00 uur .

Koop ticket

Gesloten — Open vanaf 18 december t/m 5 januari

In de Boeien

Berend Veltbos

Jan Baptist Fontange